Anne baba olduktan sonra başlayan telaşlı serüven içinde kafamızı bir çok soru meşgul etmektedir. Acaba bebeğimin gelişimi nasıl, kilo alımı boy uzaması büyümesi normal mi, sinir sistemi gelişimi yaşına uygun mu gibi sorular da en sık karşılaştığımız sorulardan bazılarıdır. Bu yazımda doğduktan sonraki ilk bir ay içinde bebeğinizde hangi gelişimleri beklediğimizi konuşacağız.
İlk olarak kilo alımı ve boy uzaması konuşalım. Yenidoğan bebekler ilk bir haftalık süreçte doğum kilosuna göre %2 civarı kilo kaybetmesi beklenir. Anne karnındaki ödemi atması beklenir. Hiç kilo kaybı olmaz sürekli artarsa her zaman bir hastalığı göstermese de böbrek hastalıkları açısından değerlendirmek gerekebilir. Bebeğin doğduğu kilo tekrar gelmesi ortalama 10-15 günü bulabilmektedir. İlk 1 ay kilo kaybetme dönemi bittikten sonra günlük 30-40 gr kilo alması beklenir. Boy uzaması yaklaşık olarak haftada 0.75-1 cm civarında, baş çevresinin büyümesi de haftada 0.5-0.75 cm civarında olması beklenir. 1 . ayın sonuna geldiğimizde doğuma göre yaklaşık 900 gr almış boyunun 3 cm uzamış, baş çevresinin en az 2 cm artmış olması beklenir.
Beslenmesi 6. ay civarına kadar sadece anne sütü ile olmalıdır. Günde 10-12 kez beslenmelidir. Doğumundan itibaren 1 yaşına kadar günlük 400 ünite D vitamini kullanmalıdır. 50 000 IU/15ml olan D vitamini damladan günde 3 damla alması yeterlidir. Gününde 16-18 saat civarı uyuması beklenir. Gece gündüz ayırımını yapamaz, bu nedenle gece uyanık kalırsa neden uyumuyor diye telaş yapmayın. Yüz üstü yatırılması boğulma riski nedeniyle önerilmez. Çünkü henüz başını kaldırabilecek gücü yoktur. Böylelikle ağız ve burunu yatak tarafından kapanıp solunumunu kesebilir. Bebek anne ve babadan ayrı kendi beşiğinde yatırılmalıdır. Emzirmek için bile olsa anne yanında uyumamalı. Çünkü yetişkinler uykuda bebeğin üzerine elini, kolunu, gövdesini vb. koyup yine çocuğun solunumunu kesebilmektedir. Günde 6-8 civarı idrar çıkışı günde 2-3 kez kaka çıkışı beklenir. Özellikle yaşamın ilk günlerinde sarılık takibi önemlidir. Çocuk doktorunuzun belirlediği sürelerde muhakkak kontrole getirmelisiniz. Çünkü bilirubin adlı sarılık yapan maddenin hızlı yükselmesi ve belirli eşik değerleri geçmesi sonrası beyinde geri dönüşümü olmayan hasarlar bırakabilmektedir. Hedeflediğimiz hızların üstünde yükselişlerde Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesine yatırılıp küvözde fototerapi tedavisi alması gerekir. Yenidoğan sarılığı hakkında yazdığım yazıyı okuyarak detaylı bilgi alabilirsiniz. 1. ay dolduğunda Hepatit B aşısı yapılma zamanı gelmektedir.
Nöromotor gelişim takibinde ise öncelikle yenidoğan refleksleri dediğimiz refleksleri bir doktor tarafından muayene edilmesi gerekmektedir. Fakat bir kısmı basit muayeneler olduğu için evde siz de kabaca yapabilirsiniz. Bebeklerin avuç içlerine yavaşça başparmağınızla bastığınızda parmakları kapanıyor ve parmağınızı kavrıyorsa bu testten geçti demektir. Ağız kenarına parmağınızın ucunu değdirdiğiniz zaman parmağınıza doğru başını çevirip parmağı emmeye çalışıyorsa bu testten de geçti. Sırt üstü yatar pozisyondayken ellerinden hafifçe başın yerle teması kalmayacak şekilde kaldırıp bıraktığımızda her iki kolu yana açıp irkilme hareketi yapıyorsa morro testinden de geçti demektir. İlk aylar yürüme, konuşma gibi büyük bariz gelişimsel bulgular göstermeyecektir. 1. ayında bebekten beklenen davranışlar kucağa alınınca rahatlaması, sese tepki verip dinlemesi gibi basit davranışlardır.