🔰 Giriş
Seçici yeme, çocukların bazı gıdaları reddetmesi, sadece belirli yiyecekleri tercih etmesi veya yeni tatlara kapalı olması durumudur.
Bu durum çoğu zaman gelişim sürecinin bir parçasıdır, ancak uzun süre devam ederse beslenme yetersizliklerine ve büyüme-gelişme sorunlarına yol açabilir.
Ailelerin doğru yaklaşımı, çocuğun yemekle olan ilişkisini olumlu yönde değiştirebilir.
🧠 Seçici Yeme Neden Olur?
-
Gelişimsel dönem: 2–6 yaş arası çocuklarda yeni tatlara karşı temkinlilik normaldir.
-
Olumsuz deneyimler: Daha önce yediği bir gıdadan sonra hastalanması.
-
Aile tutumu: Zorlayarak yedirme, baskı kurma.
-
Duyusal hassasiyet: Kokulara, dokulara veya renklere karşı hassasiyet.
📊 Ne Zaman Normal, Ne Zaman Sorun?
✅ Normal:
-
Sadece bazı yiyecekleri reddetmesi
-
Zaman zaman yemek miktarının değişmesi
-
Gün içinde farklı öğünlerde besin çeşitliliğinin sağlanması
🚫 Sorun olabilecek durumlar:
-
Uzun süredir (<6 ay) çok sınırlı beslenme
-
Kilo kaybı veya gelişim geriliği
-
Demir, vitamin eksiklikleri
-
Yeme ile ilgili aşırı kaygı, kusma
🥦 Beslenmeye Teşvik Eden Yöntemler
-
Model Olun – Çocuğunuz sizin yediğiniz sağlıklı gıdaları görsün.
-
Küçük Porsiyonlar – Büyük tabaklar göz korkutabilir, minik porsiyonlarla başlayın.
-
Sunumla Oynayın – Renkli tabaklar, hayvan figürlü kesimler.
-
Seçme Hakkı Verin – “Brokoli mi havuç mu istersin?” gibi seçenek sunun.
-
Baskı Yok – Yemek yemesi için zorlamayın, olumlu ortam yaratın.
-
Beraber Hazırlayın – Çocuğun yemeği hazırlama sürecine katılması ilgisini artırır.
-
Tekrar Tekrar Sunun – Bir gıda 8–10 kez denendikten sonra kabul görebilir.
🍱 Örnek Günlük Menü (Seçici Çocuklar için)
-
Kahvaltı: Mini omlet + tam buğday ekmek + çilek dilimleri
-
Ara öğün: Yoğurt + muz püresi + yulaf
-
Öğle: Fırında tavuk köfte + sebze çubukları + yoğurtlu dip sos
-
Ara öğün: Ev yapımı meyveli dondurma (yoğurt + meyve)
-
Akşam: Mercimek çorbası + peynirli börek + salata
💡 Pratik İpuçları
-
Çocuğun sevdiği yiyeceklerle yeni gıdaları karıştırın (örneğin makarnaya sebze eklemek).
-
Sofrada olumsuz yorum yapmayın (“Bunu sevmiyorsun” gibi etiketler).
-
Ekran karşısında yemek yerine aile sofrasında birlikte yiyin.
-
Yavaş ilerleyin; her hafta yeni bir gıdayı minik porsiyonla ekleyin.
🩺 Ne Zaman Profesyonel Yardım Almalı?
-
Çocuğun menüsü 10’dan az gıdayla sınırlıysa
-
Kilo kaybı veya büyüme-gelişme geriliği varsa
-
Şiddetli vitamin-mineral eksikliği bulguları varsa
-
Yemek zamanları aşırı stres, öfke, ağlama ile geçiyorsa
❓ Sık Sorulan Sorular
-
“Tatlıyı ödül olarak vereyim mi?” Hayır, bu tatlıya daha fazla değer kazandırır.
-
“Yemediği gıdayı zorla tattırmalı mıyım?” Hayır, zorlamak ters etki yaratır; tekrar tekrar, baskısız sunmak gerekir.
-
“Vitamin şurubu versem yeterli olur mu?” Hayır, takviye ancak eksiklik varsa ve hekim önerisi ile verilir; dengeli beslenmenin yerini tutmaz.
✅ Özet – Altın Kurallar
-
Baskısız, keyifli yemek ortamı.
-
Küçük porsiyonlarla başlamak.
-
Sunum ve renklerle ilgiyi artırmak.
-
Tekrar tekrar, farklı şekillerde sunmak.
-
Aile sofrasında birlikte yemek.